कपिलवस्तु, असोज ५ गते । कपिलवस्तुमा आयुर्बेदिक उपचारमा सेवाग्राहीको संख्या बढे पनि दरबन्दी ४० बर्ष अघि कै यशावत राखिएको छ । यस बर्ष बजेट पनि घटाइएको छ । । कोरोनाकाल यता आयुर्बेदिक उपचारमा सेवाग्राहीको संख्या निरन्तर बढदै गएको छ । सेवाग्राहीको संख्या बढे पनि कपिलवस्तुका आयुर्वेदिक उपचार केन्द्रहरुमा दरबन्दी उही पुरानै राखिएको र बजेट पनि घटाइएको छ ।
४० बर्ष यता कै दरबन्दी कै भरमा केन्द्रहरु चलेका छन । कपिलवस्तु आयुर्वेद स्वास्थ्य केन्द्रले तौलिहवामा राखेको गत आर्थिक बर्ष २०७९÷०८० को बार्षिक समिक्षामा केन्द्रका प्रमुख डाक्टर नलिननाथ तिवारीले केन्द्रको प्रगति प्रतिबेदन प्रस्तुत गर्दै सेवाग्राहीको संख्या बढेको बेला बजेट घटदा समस्या आएको बताए । उनले गत आर्थिक बर्ष औषधी खरिदका लागि गत बर्ष १९ लाख बजेट आएकोमा चालु आर्थिक बर्ष ०८०÷०८१ कालागि ९ लाख बजेट बिनियोजन भएको बताए ।
‘ गत बर्षको बजेटले खरिद गरकोले औषधीले ८ महिना पुगको थियो, यस बर्ष ९ लाखले एक बर्ष औाषधी कसरी पुर्याउने हो’ उनले भने । आर्थिक वर्ष २०७९÷०८० मा ७९ हजार ३३६ जनाले सेवा लिएका छन् । जसमा महिला ४४ हजार ३२९ र पुरुष ३५ हजार ७ जनाले आयुर्वेद सम्बन्धी सेवा लिएका हुन् । जसमध्ये केन्द्रबाट ५४ हजार २९७ जनाले सेवा लिएका हुन । बाकी नौ पालिकामा रहेका आयुर्वेद सेवा केन्द्रका सेवा लिएका हुन । आर्थिक वर्ष ०७७÷०७८ मा ४४ हजार सात सय १६ र आर्थिक वर्ष ०७८÷०७९ मा ७१ हजार ५६३ जनाले आयुर्वेद सम्बन्धी उपचार गराएका थिए ।
कपिलवस्तु आयुर्वेद सेवा केन्द्रमा कुल ७ दरबन्दी छन । त्यस मध्ये २ जना करारका छन । एक जनाको दरबन्दी खाली छ । ५ पालिकामा रहेको नागरिक आरोग्य केन्द्रमा एक जना प्राबिधिक र एक जना कार्यालय सहयोगी छन । गत बर्ष ती दुबैलाई प्रदेश सरकारले बजेट दिए पनि यस बर्ष प्राबिधिकलाई मात्र तलब खुवाउन बजेट बिनियोजन भएको तिवारीले बताए ।
लुम्बिनी आयुर्बेद चित्किसालयका प्रमुख डाक्टर प्रबेस श्रीवास्तवले आयुर्बेद केन्द्रका लागि जिल्लाका पालिकाहरुले पनि सहयोग गर्नु पर्ने बताए । उनले बजेट र दरबन्दीका लागि दलहरुको प्रतिबद्धता आवश्यक रहेको बताए । उनले केन्द्रहरुमा सशूल्क फार्मेसी सेवा, स्वास्थ्य बिमाको कार्यक्रम समेत चालु गर्ने तयारी गरिएको बताए । उनले कपिलवस्तु नगरपालिका वडा नम्बर ८ दोहनीमा १५ बेडको अस्पताल निर्माण भईरहेको र चालु आर्थिक बर्षमा निर्माण हुने बताए ।
नसर्ने रोगका लागि आयुर्वेद उपचारमा सरकारले प्राथमिकता दिएको बताए । कार्यक्रममा जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख बावुराम आचार्यले सीमित साधन श्रोतमा केन्द्रले राम्रो उपचार गरेको बताए । उनले केन्द्रको आवश्य बजेटका लागि आफुले पालिकाहरुमा पहल गर्ने बताए ।
कपिलवस्तु नगरपालिकाका मेयर सुदीप पौडेलले कोरोना काल पछि आयु्र्वेद प्रति जनातको आकर्षण बढेको बताए । उनले थोरै बजेटमा यधि धेरै सेवा दिनु आफैमा प्रशंसनीय काम गरेको बताए । उनले आफनो पालिकाले यस बर्ष केन्द्रका लागि ५ लाख बजेट बिनियोजन गरेको बताए । उनले थप सहयोग गर्ने समेत प्रतिबद्धता ब्यक्त गरे ।
प्रजिअ जन चेतनको कमीले बिगतमा आयुर्बेद प्रति चासो नदिए पछि अहिले भने बिश्वास बढदै गएको बताए । उनले सरकारले बजेट र दरबन्दीमा पुर्नबिचार गर्नु पर्ने बताए । कार्यक्रम केन्द्र ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष बिष्णु प्रसाद भट्टराईको अध्यक्षता र हरिलाल पाध्याको संचालनमा भएको थियो ।